Dünya ticaret sahnesinde dengeleri sarsabilecek bir hamleyle, Çin, Amerika Birleşik Devletleri'nin Enflasyon Azaltma Yasası'na (IRA) Dünya Ticaret Örgütü'nde itiraz etti. Bu yasa kapsamında sunulan elektrikli araç (EV) teşvikleri, Pekin'e göre Amerikan şirketlerine haksız avantajlar sağlayarak onları hızla büyüyen bir pazarda rekabette bir adım öne çıkarıyor. İtirazın merkezinde, elektrikli araç almayı düşünen tüketicilere sunulan cömert vergi indirimleri yer alıyor. Bu vergi indirimleri, önemli birkaç koşula bağlı olarak, tüketicilere 7.500$'a kadar indirim sağlıyor. Ancak bu teşviklerden yararlanabilmek için aracın ve onun batarya bileşenlerinin büyük oranda Kuzey Amerika'da üretilmiş olması gerekiyor. Bu koşul, Amerikan otomobil endüstrisini destekleme amacı güderken, özellikle elektrikli araç üretiminde dünya lideri olan Çin gibi diğer ülkelerin otomobil üreticileri için büyük bir engel teşkil ediyor.
Çin uzun zamandır hükümet desteği sayesinde elektrikli araç yarışında önde giden bir ülke oldu. Şimdi, BYD, Nio, XPeng gibi Çinli otomobil üreticileri yeni pazarlara genişlemeye çalışırken, IRA onların özellikle kârlı Amerikan pazarındaki ilerlemelerini engelleyebilir.
ABD ile Çin arasındaki ticaret ihtilafları yeni değil ve bu son çatışma, elektrikli araç pazarında kıvılcımlar çıkarmaya aday. ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai, IRA'nın temiz enerjiye geçişi hızlandırmada kilit bir rol oynadığını savunarak hızlı bir savunma yaptı. Tai ayrıca, Çin'i öncelikle Çinli üreticilere fayda sağlayan piyasa dışı stratejiler uygulamakla suçladı.
Dava şimdi WTO'nun önünde olduğuna göre, sonucun ne olacağını söylemek için çok erken. Ticaret ihtilafları aylar hatta yıllar sürebilir ve nihai karar, elektrikli araçların geleceği üzerinde dalga etkisi yaratabilir.
İşler şimdi daha da ilginç bir hale geliyor: WTO, Çin lehine bir karar verirse, ABD bu kararı temyiz edebilir. Bu, süreci geciktirecek ve karmaşıklaştıracak olsa da, WTO içindeki derin köklü sorunlara dikkat çekiyor. En üst temyiz organında kararların temyiz edilme yeteneği, ABD'nin 2019'dan beri yargıç atamalarını bloke etmesi nedeniyle şu anda engellenmiş durumda.
Peki, bu durum sizin için ne anlama geliyor? Şimdilik, çok fazla bir şey değişmeyebilir. Ancak, bir elektrikli araç satın almayı düşünüyorsanız, durumu takip etmek kesinlikle değerli olabilir. Çin'in davası ivme kazanırsa, bu, EV pazarını sarsabilir, tüketiciler için daha fazla seçenek ve daha düşük fiyatlar anlamına gelebilir. Öte yandan, ABD pozisyonunu koruyabilirse, bu Amerikan içi EV üretimine daha fazla destek sağlayacak ve ülke içinde endüstrinin büyümesini hızlandırabilir.
