Koronavirüs vakalarının artmasının ardından, toplu taşımada ayakta yolcu kısıtlaması kararı getirildi. Dolmuşçular koltuk sayısı kadar yolcu taşısa da raylı sistemleri kullanan vatmanların, 3’de 1 yolcu kuralını hesaplamaları oldukça zor görünüyor.Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın corona virüsü salgını tedbirleri kapsamında “Toplu taşımada tüm illerimizde ayakta yolcu alınmasına kesinlikle müsaade edilmeyecektir” açıklamasında bulundu.Valiliklere gönderilen yeni genelgeye göre minibüs, midibüs, otobüslerde ayakta yolcu alınmasına kesinlikle müsaade edilmeyecek. Metro, tramvay, metrobüslerde ise ayakta yolcu sayısını il/ilçe umumi hıfzıssıhha kurulları belirleyecek. 1 Haziran itibariyle Türkiye'nin 81 ilinde toplu taşıma araçları için “Koltuk sayısı kadar oturan yolcu, ayakta yolcu sayısı ise 3’te 1” kuralı getirilmişti.İSTANBUL’DA 120 BİN KOLTUK VARİstanbul'da birbirinden farklı 814 otobüs hattında 5 bin 697 araçla günlük 3 milyon 785 bin kişi seyahat ediyor. Bir otobüste ortalama 20 koltuk olmak üzere toplamda 120 bin koltuk var ve araçların dörtte üçü ayakta yolcuya göre planlanmış durumda.VATMANLAR YOLCU SAYISINI NASIL HESAPLAYACAK?Yeni kurallara göre, ayakta yolcu taşıma kapasitesine göre hesap yapmasına gerek kalmayan minibüs şoförlerinin işi kolay gibi gözükse de aynı durum raylı araçları kullanan vatmanlar için hiç kolay değil. Peki, vatmanlar yolcu sayısını nasıl hesaplayacak? İşte cevabı…İNDİ-BİNDİ YOLCU SAYISINI HESAPLAYACAK BİR ALGORİTMAÜnlü matematikçi ve eğitimci Cengiz Topdemir'e vatman olsaydı nasıl bir yöntem izleyebileceğini ve çözüm önerilerini sorduk. Topdemir, konu ile ilgili, “Bir vatmanın ayakta yolcu sayısını hızlıca hesaplaması çok zor ve kontrol etme şansı da yok. Örneğin, Japonya'da her vagonda bir görevli bulunuyor ve onlar asayişi de sağlıyor ki bu da ülkemiz için mümkün değil. Buna şöyle bir çözüm önerisi sunabilirim. Ben olsaydım her vagona sayaç takar ve içerisine de indi-bindi yolcu sayısını hesaplayacak bir algoritma düzenlerdim. Yolcu sayısı fazla olduğunda vatmana sinyal gider ve kapıları kapatırdı. Asansörlerde olduğu gibi bir mantıkla bir yazılımcı bunu geliştirebilir” diye konuştu.HER ARAÇ İÇİN AYRI KURALİstanbul İl Umumi Hıfzıssıhha Meclisi’nin kararına göre metro ve tramvayda ayakta yolcu kapasitesinin yarısı kadar yolcu alınabilecek. Metrobüsler ve koltuk kapasiteleri seyreltilmiş/kaldırılmış otobüsler gibi ayakta yolcu taşıma ağırlıklı toplu ulaşım araçlarında; oturan yolcu sayısı kadar (karşılıklı dörtlü koltuklarda iki koltuğu kullanılmadan ve karşılıklı yüz yüze gelmeden çapraz oturma düzeniyle) ve ayakta yolcu kapasitesinin üçte birine kadar yolcu alınacak.Buna göre minibüs/midibüsler ile koltuk kapasitelerinde herhangi bir seyreltme ve kaldırılma yapılmayan otobüsler gibi iç hacim bakımından fiziki mesafe kurallarının uygulanamayacağı şehir içi toplu ulaşım araçlarında ayakta yolcu alınmasına kesinlikle müsaade edilmeyecek. Araç zeminlerinde yolcu kapasitesini azaltmak için etiket uygulaması yapılacak ve anonslar ile vatandaşlara sosyal mesafe ve maske kuralına uyma çağrısı yapılacak.