2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 2024 bütçesine göre ekonomik açık, borçlanma ve faiz ödemeleriyle yeni bir rekora gebe. Bu açığı kapatma görevi ise bir kez daha vatandaşa düşecek.
2024 yılı bütçesi kapsamında AKP iktidarı, toplam 11 trilyon 89 milyar liralık kamu kaynağını harcama yetkisi elde etti. Ancak, harcamaların 8 trilyon 437 milyarı halkın ve şirketlerin ödediği vergi ve vergi dışı gelirlerle karşılanacak. Gelirle gider arasındaki 2 trilyon 652 milyarlık açık ise iç ve dış piyasalardan yapılacak borçlanma ile finanse edilecek.
Hazine'nin 2024 yılında yapması beklenen en düşük borçlanma miktarı 2 trilyon 655 milyar lira olacak. Ancak, Borçlanma Kanunu'ndaki yetkilere dayanarak bu miktarın daha da yüksek seviyelere çıkarılabileceği ifade ediliyor. Bütçeden ayrıca 1 trilyon 254 milyar lira faiz ödenecek ve toplam borç ve faiz faturası 3.6 trilyon lirayı aşacak.
2024 bütçesinin vatandaşa getirdiği en dikkat çekici yük, vergi ve ceza artışları olacak. Yeni yılda toplam 7.4 trilyon lira vergi toplanacak, bunun 1.2 trilyonu Gelir Vergisi mükelleflerinden alınacak. Ayrıca, her alışverişten alınan KDV için 1.7 trilyon, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) için de 1.4 trilyon lira tahsil edilecek. Devlet, vatandaşlardan toplamda 119 milyar lira ceza tahsil edecek; bu cezaların 24 milyarı trafik cezalarından, 50 milyarı ise vergi cezalarından kaynaklanacak.
Harç gelirleri de bütçede önemli bir paya sahip olacak. 2024'te tahsil edilmesi beklenen 253 milyar 506 milyon 501 bin liralık harç gelirlerinin büyük bir kısmı, tapu harçlarından elde edilecek. Öngörülen gelir kalemleri arasında yargı harcı, ticaret sicil harcı, esnaf sicil harcı, noter harçları, pasaport ve konsolosluk harçları gibi çeşitli harçlar da bulunuyor.
Ayrıca, Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerini yürüten müteahhitlere 2024 yılında 162.4 milyar lira ödeme yapılacak. Avrasya Tüneli'ne 4.9 milyar, köprü ve otoyollara 73.8 milyar, şehir hastanelerine ise 83.7 milyar lira ödeme planlanıyor. Devlet, ayrıca 8 milyar liralık gayrimenkul satışı ve 10.8 milyar liralık kira geliri elde edecek.
