Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) Eylül ayında gıda fiyatları, doğalgaz ve elektrik zamlarının da etkisiyle aylık yüzde 3.8 artması yıllık bazda ise 24 yılın yeni zirvesi olan yüzde 84.63'e yükselmesi bekleniyor. TÜİK Eylül ayı enflasyon oranını 3 Ekim saat 10:00'da açıklayacak.

Türk lirasında devam eden değer kaybı, beraberinde enflasyonun da yükselmesini getirmesi bekleniyor. Alım gücünü günden güne azaltan enflasyon oranı vatandaşlar tarafından endişeyle bekleniyor.

ENFLASYON ORANI BEKLENTİSİ NE KADAR?

Reuters’ın 11 katılımcıyla gerçekleştirdiği ankette Eylül ayı için yıllık enflasyon tahminleri %83.5 ila %85.35 arasında yer alıyor. TÜFE en son Temmuz 1998 döneminde %85.3 artış kaydetmişti.

Yükselen enflasyona rağmen iktisadi faaliyette ivme kaybının devam ettiğine dikkat çeken TCMB geçen hafta politika faizini 100 baz puan indirerek %12 seviyesine çekti. Ekonomistler ilk yarıda güçlü büyüyen Türkiye ekonomisinin küresel finansal koşullar sebebiyle büyümenin yılın kalanında yavaşlamasını bekliyorlar.

ENFLASYON ORANI NE ZAMAN AÇIKLANACAK?

TÜİK Eylül ayı enflasyon oranını 3 Ekim saat 10:00’da açıklayacak.

YILLIK ENFLASYONU TAHMİNİ YÜZDE 72

Ankette aylık enflasyonun ise %3.75 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor; tahminler %3.1 ila %4.1 bandında yer alıyor. Aylık artışın sebebi olarak yaz mevsiminin sona ermesi ile birlikte yükselen gıda fiyatları, doğalgaz ve elektrik zamlarının doğrudan ve dolaylı etkileri gösteriliyor. Eylül ayı başında elektrik ve doğalgazın birim fiyatına, ithalat fiyatınlarındaki artış nedeniyle abone gruplarına göre %20 ile %50 arasında zam yapıldı. Ekonomistler zammın enflasyona etkisinin iki puanı geçebileceğini belirtmişti. Reuters’ın bugün tamamladığı ankette yıl sonu tahmini %72.25 oldu.

Yılboyunca yapılan anketlerde 2022 yılsonu tahminleri Rusya-Ukrayna savaşının enerji ve tahıl fiyatlarına etkisi ve TL’nin değer kaybı sebebiyle sert yükselirken son üç aydır tahmin revizyonları sınırlı kaldı. TCMB’nin yılsonu enflasyon tahmini ise %60.4 seviyesinde bulunuyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Türkiye’nin önümüzdeki yılın ilk ayları itibarıyla enflasyon sorununu arkada bırakacağını açıklamıştı. Hükümet düşük faiz ile üretim ve ihracatı destekleyen bir ekonomi programı uygulayarak kronik cari açığı fazlaya çevirdikten sonra enflasyon ile mücadele etmeyi hedefliyor. Fakat devam eden Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle yükselen enerji fiyatlarının yarattığı süreçlerin Türkiye’nin programını tehlikeye sokmasından endişe ediliyor.

ENFLASYON TALİMATLA DÜŞECEK

Bugün yüzde 80’i aşan Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yıllık enflasyonu, seçimlerin yapılacağı haziran ayında yüzde 35’in altına gerileyecek. Üstelik enflasyon kağıt üstünde düşerken her ay zamlar yağmaya, fiyatlar artmaya, hayat şartları zorlaşmaya devam edecek.

TALİMATLA YAPILDI

İktidarın ‘faiz sebep, enflasyon sonuç’ iddiasıyla faizleri indirdiği geçen yılın eylül ayına kadar tüketici enflasyonu aylık bazda yüzde 0.89 ile 1.94 civarında artış gösteriyordu. Ancak faizler talimatla düşürülünce döviz patladı, zamlar sağanağa dönüştü, enflasyon rekora koştu.

Önümüzdeki dönemde yıllık enflasyon hesaplanırken yüzde 13’leri aşan aylık enflasyonlar hesaptan çıkacak, onların yerine yüzde 1, yüzde 2 ya da yüzde 3’ler civarındaki aylık enflasyonlar girecek. Baz etkisiyle yıllık enflasyon hızla düşecek. Örneğin aylık enflasyon eylül-mart arasında her ay yüzde 2.5, nisan ve mayısta yüzde 2’şer artarsa, 9 aylık enflasyon artışı yüzde 24’ü bulacak. Ancak ekimde yüzde 83’leri görecek yıllık enflasyon kasımda yüzde 63, ocakta yüzde 50, martta yüzde 43 ve mayıs ayında yüzde 35’in altına inecek. Seçmen seçimlere sözde ‘beli kırılmış enflasyonla’ girerken hayat pahalılığı devam edecek.

Yılbaşında maaş zamları azalabilir

TÜİK’in çarşı pazardaki gerçek zamları karşılamayan yıllık enflasyonu baz etkisiyle kağıt üstünde hızla düşerken yılın ikinci 6 ayında TÜFE’nin yüzde 15-16 civarında artacağı tahmin ediliyor. Bu durumda yıl başında memur ve emeklinin maaş zammı enflasyon farkı dahil yüzde 16’lar civarında kalacak. Maaş zamları vatandaşın çarşı pazarda karşılaştığı gerçek zamlara göre değil de TÜİK’in gösterge niteliğindeki enflasyonuna göre yapıldığı için, fazladan seçim zammı yapılmazsa hayat pahalılığı daha da artacak.