Rapora göre bazı işler, ihale sınırının altında kalmak amacıyla kısımlara bölünerek doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirildi.
Sayıştay: Doğrudan temin amacına aykırı kullanılmış
Sayıştay denetçileri, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5. maddesi uyarınca, açık ihale ve belli istekliler arasında ihale usullerinin esas olduğunu hatırlattı. Kanunda belirtilen özel durumlar dışında doğrudan temin yönteminin kullanılmaması gerektiğine dikkat çekilen raporda şu ifadeler yer aldı:
“Mal Alımları, Hizmet Alımları ve Yapm İşlerinin Kısımlara Bölünerek Doğrudan Temin Yöntemi ile Gerçekleştirilmesi Belediye tarafından gerçekleştirilen bazı mal alımları, hizmet alımları ve yapım işlerinin parasal limitlerin altında kalmak amacıyla, kısımlara bölünerek, açık ihale usulü yerine doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirildiği görülmüştür. 4734 sayılı Kanunun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğu ve diğer ihale usullerinin Kanun’da belirtilen özel hallerde kullanılabileceği hüküm altına alınmış; idarelerin yapılacak ihalelerde rekabet ve saydamlığın sağlanmasından sorumlu olduğu vurgulanmış ve eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara ayrılamayacağı belirtilmiştir. Parasal sınırların belirlenmesine ilişkin yayımlanan Kamu İhale Tebliği’nde ise 2024 yılında geçerli olan eşik değerler ve parasal limitler açıklanmış olup söz konusu Tebliğ’in 3’üncü maddesinin (d) bendinde, büyükşehir belediyesi sınırlarında bulunan idarelerin 4734 sayılı Kanun’un 22/d bendi kapsamında yapacağı alımlarda geçerli olmak üzere eşik değerin KDV hariç 622.756,00 TL olacağı belirlenmiştir. Belediye tarafından 2024 yılında doğrudan temin yöntemi ile yapılan alımların incelenmesi neticesinde; fakir ve yardıma muhtaç ailelere dağıtılmak üzere muhtelif yiyecek alımları, muhtelif yerlerde kullanılmak üzere sokak armatürü alımı, ışıklı süsleme yapılması için malzeme alımı, mimar sinan parkı ve tekstil park alanlarında bakım onarım işleri ve malzeme alımlarının Kamu İhale Kanunu’nda belirtilen ihale usulleri ile yapılması gerekirken, kısımlara bölünerek Kanun’da özel alım usulü olarak belirtilen doğrudan temin yöntemi ile gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Kamu İdaresince bulgu konusu husus kabul edilmiş olup fakir ve yardıma muhtaç kişilere dağıtılmak üzere alımı yapılan muhtelif yiyeceklerin yıllık ihtiyaçlar belirlenerek açık ihale usulüne uygun olarak gerçekleştirildiği, doğrudan temin yöntemiyle yapılan alımların genelde ihtiyaç listesinde olmayıp ihtiyaç duyulan ürünler ile yoğun talep karşısında yetmeyeceği tespit edilen yiyecek alımları olduğu; Fen İşleri Daire Başkanlığı tarafından yapılan alım, bakım ve onarım işlerinin zorunlu haller, şikayete istinaden acil yapılması gereken alımlar olduğu ve bundan sonra bulgudaki hususlar doğrultusunda işlem tesis edilmeye devam edileceği ifade edilmiştir. Bu itibarla, rekabeti, eşit muameleyi, güvenilirliği, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla aynı nitelikte olan ve bütünlük sağlayan işlerin, 4734 sayılı Kanun’da yer alan temel ihale usulleriyle gerçekleştirilmesi ve doğrudan temin yönteminin Kanun’da belirtilen amacına ve şartlarına uygun olarak kullanılması gerekmektedir.”
622 bin TL’lik limit aşıldı, alımlar bölündü
Sayıştay raporunda, 2024 yılı Kamu İhale Tebliği’ne göre büyükşehir belediyeleri için doğrudan temin sınırının 622.756 TL (KDV hariç) olduğu belirtildi.
Buna rağmen bazı işlerin, eşik değerin altında kalacak şekilde bölünerek doğrudan temin yoluyla gerçekleştirildiği tespit edildi.